Historia
Szkic historii Idokanu
Początki instytucji Idokan w Europie wiążą się z osobą wiedeńskiego nauczyciela wychowania fizycznego i znakomitego judoki (5 dan) Juliusa Flecka. Rozwinął on zarówno stronę techniczną, jak i ideową judo tworząc judo-do - "poszerzenie drogi" judo. Miało to miejsce około roku 1947. W rozwinięciu sfery technicznej (nage, kaeshi-waza) pomógł Fleckowi pewien sensei Sasaki. W roku 1954 została powołana duża światowa federacja pn. International World Jiu-Jitsu, Judo, Judo-Do Federation (IWJF) z przedstawicielstwami w Europie, Ameryce, Azji, Afryce i Australii [Cynarski 2009]. Rok później baron Klinger von Klingerstorff, nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Wiedeńskim, wydał książkę o "wyższej szkole walki" [Klinger von Klingerstorff 1951]. Klingerstorff, bezpośredni uczeń Flecka i zaawansowany judoka, uzyskał po latach najwyższe stopnie 10 dan w jujutsu i w judo-do/ido.
Prof. dr Wally Strauss z Ringwood, dotychczasowy przedstawiciel IWJF na Australię, został drugim światowym liderem judo-do. Około roku 1960 przemianowano nazwę organizacji na World Jiu-Jitsu / Judo-Do Center (WJJC). Strauss dodatkowo trenował w Azji z tamtejszymi mistrzami sztuk walki. Ideę judo-do rozwinął na całe budo, tworząc ido - oryginalną koncepcję wyższego poziomu mistrzostwa w sztukach walki i "perpetualnego" ruchu [Cynarski 2000a, 2004]. Od tego czasu aby uzyskać stopień w ido trzeba posiadać stopnie mistrzowskie w co najmniej dwóch sztukach walki.
W grudniu 1982 r. instruktorzy WJJC i stowarzyszenia Jujutsu & Judo Instructors Association of Australia powołali Idokan Europe International (IEI). W owym czasie w Europie działało w WJJC kilku ekspertów. Jeden z nich - Hans Schöllauf - został kolejnym soke, światowym liderem i prezydentem IEI. Dodał on, wraz z liderem Idokanu w Niemczech i wiceprezydentem IEI Lotharem Sieberem, do pojęcia ido drugie znaczenie (używane w japońskiej tradycji bujutsu) - medycyny sztuk walki [Cynarski 2009]. Schöllauf był dyrektorem Akademii Idokan Europa w Wiedniu, nauczycielem i wychowawcą w duchu szlachetnej i łagodnej drogi [Cynarski 2003]. Akcentował na kwestie moralne i filozoficzne, międzynarodowe braterstwo, etos rycerski i przykład życia wielkich mistrzów.
Shihan Schöllauf i Klingerstorff promowali i ogłosili swoim następcą niemieckiego mistrza sztuk walki Lothara Siebera [Cynarski 2000b]. Z kolei Lothar Sieber, posiadacz - podobnie, jak wspomniani wcześniej mistrzowie - najwyższych stopni 10 dan w jujutsu i w ido, a także w karate, wyszkolił kolejnych ekspertów z Niemiec, Hiszpanii, Grecji i Polski. Jego polski uchi-deshi (wewnętrzny uczeń) Wojciech J. Cynarski powołał w marcu 1993 Stowarzyszenie Idokan Polska (SIP), które pierwotnie funkcjonowało jako przedstawicielstwo IEI [Urbanik 1994; Sieber, Cynarski 2004]. Aktualnie Klingerstorff i Schöllauf już nie żyją. Po rozłamie w niemieckiej organizacji Idokan Europa e.V. i wystąpieniu z niej wielu uznanych mistrzów, liderem organizacji Idokan jest działający w ramach SIP meijin Lothar Sieber [Sieber, Cynarski 2004]. Przekaz mistrzów i nauczanie koordynowane jest przez monachijskie honbu i blisko współpracujące z nim polskie shibu - oficjalnie od roku 1997 [Draus 2004; Cynarski 2004].
W Polsce SIP odpowiada za nauczanie sztuk walki i sportów walki, ale także patronuje działalności naukowo-badawczej. Shihan Cynarski wyszkolił kadry instruktorskie. Jego uczniowie prowadzili ośrodki w Przemyślu, Mrozach, Krakowie, Katowicach, Poznaniu, Warszawie. Centralnym ośrodkiem pozostaje Rzeszów. Pomimo rozlicznych problemów organizowane są obozy szkoleniowe, seminaria, turnieje, pokazy, wyjazdy szkoleniowe etc. Ambitni uczniowie rozwijają się w kilku sztukach walki nauczanych w ramach systemu idokan yoshin-ryu budo, zdobywając wiedzę, umiejętności i stopnie. Chętni startują w zawodach jujutsu uzyskując od lat dobre wyniki [Pacana 2001]. Planowane są następne seminaria z mistrzem Sieberem w Polsce oraz kolejne imprezy (letnie obozy, turnieje o Puchar Idokan Polska etc.).
Więcej o tradycji Idokan i działalności SIP można przeczytać w: "Ido Movement for Culture" (t. 1-14), "Biuletynach Sobudo" (tylko do użytku wewnętrznego - dla członków SIP) i w podanej niżej bibliografii.
(oprac. W.J. Cynarski)
Bibliografia
1. Cynarski W.J. (2000a), Sztuki walki budo w kulturze Zachodu, WSP, Rzeszów, s. 15-160.
2. Cynarski W.J. (2000b), Hannelore i Lothar Sieber: rodzina budo - dosłownie, "Ido - Ruch dla Kultury", t. 1, s. 278-281.
3. Cynarski W.J. (2003), Nauczyciele łagodnej drogi, "Przegląd Naukowy Kultury Fizycznej / Scientific Review of Physical Culture", t. VI, nr 1-2, s. 198-202. 4. Cynarski W.J. (2004), Teoria i praktyka dalekowschodnich sztuk walki w perspektywie europejskiej, Wydawnictwo UR, Rzeszów, s. 1-417.
5. Cynarski W.J. (2009), Sztuki walki - Ido i Idokan, SIP, Rzeszów.
6. Draus J. (2004), Stowarzyszenie Idokan Polska [w:] Z. Budzyński et al. [red.], Encyklopedia Rzeszowa, RS DRUK, Rzeszów, s. 634.
7.Klinger von Klingerstorff H. (1951), JuDo und JuDo-Do. Die hohe Schule des Kampfes, Verlag Dr. G. Borotha-Schoeler, Wien.
8. Pacana E. (2001), Stowarzyszenie Idokan Polska 1993-2000, praca magisterska pod kier. prof. J. Drausa, WSP, Rzeszów.
9. Sieber L., Cynarski W.J. (2004), Mistrzowie mistrzów z federacji WJJC - nowe fakty, "Ido - Ruch dla Kultury / Movement for Culture", t. IV, s. 293-297.
10. Urbanik S. (1994), Z Wojciechem Cynarskim - przedstawicielem Międzynarodowej Federacji Idokan Europe International na Polskę - rozmawia Stanisław Urbanik, "Waga i Miecz", Miesięcznik Samorządu i Towarzystwa Miłośników Ziemi Strzyżowskiej, nr 4, s. 17-18.